Thương mại quốc tế là một phần không thể thiếu của nền kinh tế toàn cầu và l/c (letter of credit) được sử dụng rộng rãi trong các giao dịch đó. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào các loại L/C phổ biến nhất để giúp bạn hiểu rõ hơn về chúng và cách chúng hoạt động.
Thư tín dụng chuyển nhượng (Transferable L/C)
L/C chuyển nhượng thường được sử dụng trong các giao dịch quốc tế khi người bán không tin tưởng vào khả năng thanh toán của người mua hoặc khi người mua muốn trì hoãn thanh toán. Trong trường hợp này, người bán sẽ yêu cầu người mua mở một thư tín dụng và chỉ định ngân hàng của họ làm ngân hàng phát hành. Tuy nhiên, khi người bán nhận được thư tín dụng, họ có thể quyết định chuyển nhượng nó cho một ngân hàng khác để đảm bảo an toàn cho thanh toán.
Quá trình chuyển nhượng L/C được thực hiện thông qua việc thiết lập một thỏa thuận giữa người bán, ngân hàng trung gian và người mua. Người bán sẽ yêu cầu ngân hàng trung gian tiếp nhận L/C và chuyển tiền cho họ. Người mua sẽ phải đồng ý với thỏa thuận này và đảm bảo rằng họ sẽ thanh toán cho ngân hàng trung gian theo thời hạn được quy định trong L/C.
Cách thực hiện một giao dịch L/C
Bước 1: Người mua hàng yêu cầu một L/C từ ngân hàng của họ.
Bước 2: Ngân hàng phát hành xác nhận L/C với người bán hàng.
Bước 3: Người bán hàng chấp nhận L/C.
Bước 4: Người bán hàng vận chuyển hàng hóa đến người mua hàng.
Bước 5: Người bán hàng gửi các tài liệu liên quan đến giao dịch cho ngân hàng thanh toán.
Bước 6: Ngân hàng thanh toán kiểm tra các tài liệu và tiến hành thanh toán cho người bán hàng.
PHƯƠNG THỨC GHI SỔ (OPEN ACCOUNT)
Phương thức ghi sổ là phương thức thanh toán quốc tế, trong đó nhà xuất khẩu sau khi hoàn thành giao hàng thì ghi Nợ tài khoản cho bên nhập khẩu vào một cuốn sổ theo dõi và việc thanh toán các khoản nợ này được thực hiện theo định kỳ như đã thỏa thuận.
Phương thức ghi sổ được thực hiện theo trình tự sau:
(1) Nhà xuất khẩu giao hàng và bộ chứng từ cho nhà nhập khẩu.
(2) Nhà xuất khẩu gửi giấy báo nợ cho nhà nhập khẩu.
(3) Nhà nhập khẩu đến ngân hàng tại nước họ để làm thủ tục chuyển tiền cho nhà xuất khẩu.
(4) Ngân hàng bên nước nhập khẩu chuyển trả tiền cho ngân hàng bên nước xuất khẩu.
(5) Ngân hàng bên xuất khẩu báo có cho nhà xuất khẩu.
Thư tín dụng (Letter of Credit – L/C) là thư do ngân hàng phát hành theo yêu cầu của nhà nhập khẩu, cam kết với người bán về việc thanh toán một khoản tiền cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định nếu nhà xuất khẩu xuất trình được bộ chứng từ hợp lệ đúng theo quy định trong L/C. L/C được hiểu ngắn gọn là thư cam kết của ngân hàng về việc trả tiền người xuất khẩu.
Phương thức tín dụng chứng từ được thực hiện theo trình tự sau:
(1) Nhà nhập khẩu làm đơn xin mở thư tín dụng gửi đến ngân hàng của mình, yêu cầu mở thư tín dụng cho người xuất khẩu.
(2) Dựa vào đơn, ngân hàng mở L/C sẽ lập một thư tín dụng và thông qua ngân hàng đại lý của mình ở bên nước xuất khẩu thông báo về việc mở thư tín dụng, đồng thời chuyển thư tín dụng đó đến cho nhà xuất khẩu.
(3) Sau khi nhận được thông báo này, ngân hàng thông báo sẽ thông báo đến nhà xuất khẩu toàn bộ nội dung thông báo về việc mở thư tín dụng, khi nhận được bản gốc thư tín dụng thì chuyển ngay cho người xuất khẩu.
(4) Nhà xuất khẩu nếu chấp nhận thư tín dụng thì tiến hành giao hàng, nếu không chấp nhận thì đề nghị ngân hàng mở L/C sửa đổi, bổ sung thư tín dụng nhằm phù hợp với hợp đồng.
(5) Sau khi giao hàng, nhà xuất khẩu lập bộ chứng từ theo yêu cầu của thư tín dụng, xuất trình thông qua ngân hàng, thông báo cho ngân hàng mở L/C để tiến hành thanh toán.
(6) Ngân hàng mở L/C kiểm tra lại bộ chứng từ, nếu phù hợp với thư tín dụng thì tiến hành trả tiền cho nhà xuất khẩu. Nếu đối chiếu không phù hợp, ngân hàng sẽ từ chối thanh toán và gửi trả lại toàn bộ chứng từ cho nhà xuất khẩu.
(7) Ngân hàng mở L/C đòi tiền nhà nhập khẩu và chuyển bộ chứng từ cho nhà nhập khẩu sau khi nhận được tiền hoặc chấp nhận thanh toán.
(8 ) Nhà nhập khẩu kiểm tra lại bộ chứng từ, nếu thấy phù hợp với thư tín dụng thì hoàn trả tiền lại cho ngân hàng mở thư tín dụng, nếu không phù hợp thì có quyền từ chối trả tiền.
Phương thức giao chứng từ trả tiền (Cash Against Documents - CAD) là phương thức mà nhà nhập khẩu yêu cầu ngân hàng mở tài khoản tín thác (Trust Account) để thanh toán tiền cho nhà xuất khẩu khi nhà xuất khẩu xuất trình đầy đủ bộ chứng từ theo yêu cầu. Nhà xuất khẩu sau khi hoàn thành nghĩa vụ giao hàng sẽ xuất trình bộ chứng từ cho ngân hàng để nhập tiền thanh toán.
Phương thức giao chứng từ trả tiền được thực hiện theo trình tự sau:
1) Sau khí ký hợp đồng với nhà xuất khẩu, nhà nhập khẩu cần đến ngân hàng phục vụ mình yêu cầu thực hiện dịch vụ.Để làm được điều đó, nhà nhập khẩu và ngân hàng sẽ thỏa thuận và ký bản ghi nhớ (Memorandum), gồm những nội dung sau:
Sau khi nhà nhập khẩu chuyển đầy đủ số tiền ký quỹ, một tài khoản tín thác (Trust Account) sẽ được mở để ghi số tiền ký quỹ, đồng thời Ngân hàng cũng thông báo cho nhà xuất khẩu về việc tài khoản tín thác đã hoạt động.
2) Sau khi kiểm tra các điều kiện của tài khoản tín thác, nếu chấp nhận, nhà xuất khẩu giao hàng cho người vận tải để chuyển hàng hoá đến nơi nhà nhập khẩu yêu cầu.
3) Nhà xuất khẩu sau khi tiến hành giao hàng thì xuất trình những chứng từ mà bản ghi nhớ (Memorandum) yêu cầu tại Ngân hàng.
4) Sau khi đã thu phí dịch vụ ngân hàng theo chỉ thị trong bản ghi nhớ, ngân hàng tiến hành rà soát và đối chiếu chứng từ theo yêu cầu của bản ghi nhớ đó, nếu phù hợp thì tiến hành ghi có cho nhà xuất khẩu và ghi nợ tài khoản ký quỹ cho nhà nhập khẩu.
5) Ngân hàng giao chứng từ lại cho nhà nhập khẩu.
Thư tín dụng dự phòng (Standby Letter of Credit)
Thư tín dụng dự phòng (Standby Letter of Credit) là một công cụ tài chính được sử dụng bởi các tổ chức và cá nhân để đảm bảo thanh toán trong trường hợp không thể hoàn thành nghĩa vụ theo hợp đồng. Trong thư tín dụng dự phòng, ngân hàng phát hành một cam kết việc thanh toán cho bên thụ hưởng nếu bên yêu cầu thanh toán không thực hiện nghĩa vụ của mình.
Thư tín dụng dự phòng có thể được sử dụng trong nhiều trường hợp khác nhau như đảm bảo thanh toán cho hợp đồng vận chuyển hàng hóa, đảm bảo thanh toán cho các khoản vay, hoặc đảm bảo thanh toán cho các giao dịch mua bán.
Việc sử dụng thư tín dụng dự phòng cũng có những rủi ro. Nếu bên yêu cầu thanh toán không thực hiện nghĩa vụ của mình, ngân hàng phát hành thư tín dụng dự phòng sẽ phải thanh toán cho bên thụ hưởng và sau đó đòi lại số tiền này từ bên yêu cầu.
Thư tín dụng đối ứng (Reciprocal L/C)
Thư tín dụng đối ứng (Reciprocal L/C) là một hình thức thanh toán được sử dụng trong giao dịch quốc tế giữa những bên liên quan, thông thường là giữa ngân hàng xuất khẩu và ngân hàng nhập khẩu. Reciprocal L/C được sử dụng phổ biến trong các giao dịch mua bán hàng hóa hoặc dịch vụ trên toàn cầu, giúp cho các doanh nghiệp có thể đảm bảo tính an toàn và minh bạch trong việc thanh toán.
Trong một giao dịch Reciprocal L/C, hai bên sẽ cùng mở một tài khoản thanh toán tại các ngân hàng của mình. Ngân hàng xuất khẩu sẽ mở một thư tín dụng để bảo đảm thanh toán cho đơn hàng của khách hàng nhập khẩu. Trong khi đó, ngân hàng nhập khẩu cũng sẽ mở một thư tín dụng đối ứng để đảm bảo thanh toán cho ngân hàng xuất khẩu.
Sau khi các điều kiện và điều khoản được xác định, ngân hàng xuất khẩu sẽ chuyển hàng hóa hoặc dịch vụ đến khách hàng nhập khẩu. Sau khi nhận được các chứng từ và thông tin cần thiết từ ngân hàng xuất khẩu, như hóa đơn và các giấy tờ khác, ngân hàng nhập khẩu sẽ xác nhận việc thanh toán cho ngân hàng xuất khẩu. Sau khi thanh toán được thực hiện, ngân hàng nhập khẩu sẽ nhận được hàng hóa hoặc dịch vụ từ ngân hàng xuất khẩu.
